Alles wat groot is, begon ooit klein

Alles wat groot is, begon ooit klein. Een zaadje wordt gepland om uit te groeien tot een groter geheel. Een groter geheel met verwachtingen, kansen, uitdagingen en prestaties. Een kindje wordt geboren als een zaadje in het groter geheel. Wie bepaald waar, wie bepaald wanneer en wie bepaald waarom?

Op de ICU (Intensive Care Unit) waar ik de afgelopen 2 weken heb mogen werken, raakte al die kleine wondertjes me tot het diepste in m’n hart. Wetende dat als ze bij ons op de ICU zouden hebben gelegen ze misschien een betere kans gehad zouden hebben. Of dat ze daar misschien niet eens hadden gelegen, dat het zelfs voorkomen zou kunnen worden.

De verpleegkundigen op de ICU zijn heel blij met me, en geloof me na weken van onwetendheid, onduidelijkheden en negeerfases op de vorige afdelingen voelt dit als een warm bad. Ik maak deel uit van het team, ik hoef niet te vragen wat ik kan doen, ik doe het. Na 2 dagen komt Sapana, een lieve kleine schattige zuster in een roze pakje naar me toe en geeft me een compliment over hoe snel ik het werk hier op pik. Mijn geluk kan niet op, ik doe m’n werk en ze vinden het goed. Zo gek dat ik naar die bevestiging zoek en die gelukkig dan ook vind.

De kindjes die op de ICU liggen worden verdeel over 2 zalen. De NICU, de Neonatale ICU en de PICU, de Pediatric ICU. Sommige dagen werk ik op de zaal met de grotere kinderen en de andere dag weer bij de kleine hummeltjes. Hoe ziek de kinderen hier ook allemaal zijn, of ze aan de beademing liggen ja of nee en of ze willen mee werken of niet, iedereen wordt gewassen. Ik kijk de eerste dag een beetje toe maar heb al gauw door dat ze van mijn aanpak zijn. Niet te veel treuzelen maar gaan, hupsakee, heerlijk! De volgende dag was ik een aantal kinderen zelf en met het gebrekkige Nepalees hebben de kinderen al gauw door dat ik naast een witte huidskleur ook gewoon bij die roze pakjes hoor. Vanuit de zorg voor kinderen in Nederland ben ik gewend dat ik samenwerk met ouders. Voor mij de onmisbare schakel om kwalitatief goede zorg te kunnen leveren. Hier is dat totaal niet aan de orde, wat zeg ik; soms vergeet ik zelfs dat die kinderen hier ouders hebben.
Ze mogen de kinderen op 3 momenten van de dag geregisseerd bezoeken, 3 keer een uurtje. Ik zou denken, laat ze participeren in de ochtendzorg, voedingsmomenten en de verschoningsmomenten maar dat zie ik weer helemaal verkeerd. Als ik het woord en de activiteit kangoeroeën laat vallen gaat er bij niemand een lampje branden en gaan ze verder tot de orde van de dag. Als ik de kans krijg en die neem ik dan ook met beide handen aan, til ik die kleine hulpeloze hummeltjes van het bedje en neem ze in m’n armen om ze toch even het gevoel van liefde te geven. Want is dat niet wat die kleintjes naast voeding (en sommige wat extra zuurstof) het hardste nodig hebben? Ik trek me niks aan van de blikken die me toegeworpen worden en geniet van het moment. De baby en ik..

Sommige verpleegkundigen verbazen me op een goede manier. De ‘In Charge’, de hoofdverpleegkundige van de ICU, is zo groot als een kaboutertje. Ze komt zonder gekkigheid echt bijna tot ongeveer net boven mijn heupen. Als ik een gesprek met haar voer moet ik m’n lach inhouden omdat ik zo laag moet kijken. Toen ik haar voor het eerst ontmoette kon ze alleen maar zeggen hoe boos ze wel niet was op sommige ouders. Uiteraard was mijn volgende vraag dan; waarom? Er lag namelijk een meisje van 9 jaar op de PICU die erg ziek is geweest en het eigenlijk nog steeds wel is. Haar ouders hebben haar 30 dagen thuis gehouden terwijl ze last had van hoge koorts. Ze zijn niet met haar naar dokter gegaan waardoor ze verschillende epileptische insulten heeft doorgemaakt. Met het gevolg dat ze flinke hersenschade heeft nu. Ze heeft een tijdje aan de beademing gelegen en was nu eindelijk van de beademing af maar nog steeds erg ziek. Ze kan niet zelf eten of drinken, beweegt nauwelijks zelf, heeft het plassen niet meer onder controle en geeft in mijn ogen weinig teken van leven. Moeilijk om zo’n lief, mooi meisje daar te zien liggen zonder een behandelplan van de revalidatiearts, fysiotherapie, logopedist of ergotherapeut. Hadden ze zo’n team maar hier. Tijdens het wassen verteld de ‘In Charge’ dat ze haar verwaarloosd hebben en zelfs nu niet veel komen bezoeken. Omdat een opname op de ICU 3000 rupie kost en haar ouders dat geld nooit van ze lang zal ze leven kunnen betalen, moet er zo snel mogelijk een overplaatsing worden geregeld naar de kinderafdeling een verdieping hoger. Het ziekenhuis heeft tot nu toe al veel voor ze betaald. Op de kinderafdeling krijgen diezelfde ouders die haar 30 dagen thuis hebben gehouden en van medische hulp hebben ontzien, een spoedcursus fysio oefeningen en sondevoeding geven via een maagsonde en dan kan ze naar huis. Boos, heel boos was de ‘In Charge’. De woorden verwaarlozen en slechte ouders neemt ze elke keer weer in de mond en ze kan er maar niet over ophouden. Ondertussen wassen we de lieve meid, doen wat oefeningen met haar om haar spieren wat op kracht te houden en gieten we elke 2 uur wat voeding naar binnen. Het ligt daar en geeft weinig respons. Voor ik het weet is het overgeplaatst en verdwijnt het in de grote massa, in het groter geheel met weinig verwachtingen, kansen, uitdagingen en prestaties voor haar helaas.

Soms zijn al die negatieve verhalen te veel. Dan snak ik weer naar een ‘gewoon’ ziek kind, een verkoudheid, een buikgriepvirus of infecties van de luchtwegen. Gewoon om maar weer even te zien dat het goed komt en dat ouders van hun kinderen houden.
Uiteraard dient het volgende schrijnende geval zich al vrij snel weer aan. In Nepal is het krijgen van een jongen nog steeds heel erg belangrijk. Dat bied hoop voor de toekomst en geeft een soort van zekerheid. Maar op de dag van vandaag weet elk normaal denkend mens natuurlijk ook wel dat meisjes net zo goed hoop voor de toekomst kunnen bieden en een opleiding kunnen volgen als dat een jongen dat kan. Ik bedoel, als je het mij vraagt is misschien het krijgen van een meisje wel belangrijker.. Waar bevindt zich de baarmoeder die het kind 9 maanden moet dragen en beschermen? Om maar geen jongens tegen de meisjes discussie aan te wakkeren zullen we zeggen dat zowel het krijgen van jongens als van meisjes even belangrijk is. ALS HET MAAR GEZOND IS LIEVE MENSEN!!! Helaas is Nepal nog niet zo ver..
Een jonge moeder met 2 kleine meiden is achtergelaten door haar man. Zij heeft hem geen jongen kunnen geven, daarom is hij inmiddels ingetrokken bij een andere vrouw die hem hopelijk wel een zoon kan geven. Wie houdt me tegen deze man een dreun voor z’n hoofd te geven?
De moeder van de 2 meiden werkt in een tapijten fabriek waar ze bolletjes wol moet rollen. Voor elke kilo krijgt ze 40 rupie, bizar weinig. Omdat haar jongste dochter, 8 maanden oud, in het ziekenhuis ligt op de ICU is ze niet in staat om te gaan werken. Ze heeft dus geen inkomsten en geen steun van een partner. Haar familie doet wat ze kunnen maar zijn ook niet in staat om financieel bij te springen. Mijn hart breek ter plekke als ik het verhaal aanhoor. Als ik die middag thuis ben duik ik gelijk in de overgebleven donatie spullen. Iets in mij wist dat ik nog wel wat zou kunnen gebruiken, ik had namelijk nog niet alles mee gegeven aan Rosnie. Ik heb nog een paar T-shirts die ze wel zou kunnen passen en nog wat speelgoed en neem het de volgende dag mee naar het ziekenhuis. Dankbaar en zeer blij is ze met de kleding. Ik blij dat ik weer iemand een beetje gelukkiger heb kunnen maken.

Opvallend is dat de pasgeboren kinderen en hun uitgeputte, trotste moeders elke dag na de bevalling zich naar buiten verplaatsen. Ze zetten zich met het kleine hummeltje pal in de zon en daar begint het fenomeen; zonnebaden. Letterlijk en figuurlijk. De bovenkleding van de moeder gaat uit en alle kleding van het kleintje. De zon geeft de warmte die ze nodig hebben en beide genieten ze daar een paar uurtjes. Pauline en ik kijken met verbazing toe omdat wij ons heel erg zorgen maken over het tere dunne huidje van de baby’s. Maar niemand hier in Nepal maakt zich daar druk om en ze zijn er allemaal mee groot geworden dus waarom zouden wij er iets van zeggen, luisteren doen ze toch niet. De olie wordt er bij gepakt en rijkelijk verdeeld over de ledematen van het kindje en vergeet ook niet om de fontanel nog even goed aan te drukken. Ik maar altijd denken dat je daar voorzichtig mee om moest gaan. Ik kan er niet te lang naar kijken want aan de ene kant geloof ik wel dat die zonnestralen goed zijn voor het huidje maar ik kan me ook voorstellen dat ze snel verbranden, zeker met die olie. Wel is het heel positief dat de moeders hier sneller mobiliseren dan de moeders in Nederland. Daar zouden wij weer iets van kunnen leren. Ik heb uiteraard nog geen recht van spreken als ‘kinderloze zonder een eigen bevallingservaring’ maar als verpleegkundige ken ik als geen ander de noodzaak van het mobiliseren.
Als we hier met Rosnie over praten is het interessant hoe onze culturen met elkaar kunnen verschillen. Zij verteld ook zonder verbazing en of het de normaalste zaak van de wereld is dat moeders zelfs wel eens andere kinderen borstvoeding geven. Als er een moeder ligt te slapen en haar kindje huilt en ze kan of wil even geen borstvoeding geven dan gaat het gerust bij een andere moeder aan de tiet. Tuurlijk, moet kunnen, waarom ook niet. De wereld is en blijft voor mij een zeer bijzondere plek. Ik blijf me verbazen over situaties, mensen, plekken en de communicatie. Maar zolang ik dat blijf doen leer ik, ervaar ik en ontdek ik nieuwe dingen en dat is wat ik wil en wat ik hopelijk nog heel lang kan blijven doen.

Pauline en ik zijn heel erg benieuwd naar het overheidsziekenhuis hier in Bhaktapur. We zouden dat graag wel eens met onze eigen ogen willen bekijken. We hadden het al een paar keer aangeven en eindelijk was daar het bericht van Krishna dat Rosnie ons wel een ochtend mee zou kunnen nemen voor een rondleiding, yes kunnen we die ook weer van ons lijstje afstrepen.
Als we er dan eenmaal zijn doet het voor ons beide aanvoelen als een gevangenis. Het is echt werkelijk waar alles behalve gezellig. Het zijn donkere muren, er is weinig tot geen licht en de viezigheid zit tot aan de muur omhoog waarvan ik eigenlijk niet wil weten wat het is. Als we ons door de gangen voortbewegen om Rosnie te volgen verbazen we ons keer op keer van de onhygiënische situaties. Ben maar blij dat dit geen 4D verslag is anders had je nu de penetrante geur van de WC’s geroken. Wat wel een extra beleving in het verhaal zou geven natuurlijk. We mogen echt overal kijken, bij de CT scan, bij de patiënten op de kamers, de operatiekamers, de afdelingen, de verloskamers en de andere onhygiënische plekken in het ziekenhuis. Zeer interessant en ik ben heel blij met deze nieuwe ‘smerige’ ervaring. Ondanks dat Pauline en ik al veel ziekenhuizen gezien hebben en op verschillende plekken op de wereld in ziekenhuizen hebben kunnen werken verbaasd het ons dat we weer opnieuw een cultuurshock doormaakte. Sprakeloos en verbaasd lopen we het ziekenhuis terrein af, verder in de stoffige drukke straten van Bhaktapur. Het enige wat we tegen elkaar blijven herhalen is dat we dit niet verwacht hadden en dat we het een akelige plek vonden. Ziek zijn is al niet leuk maar als je dan ook nog eens op een plek moet zijn die je doet denken aan een gevangenis met al z’n narigheden dan ben je er toch gelijk klaar mee? In vergelijking met het Government Hospital waar we nu dus geweest zijn is het Siddhi Memorial Hospital een zeer opgeruimd, netjes en hygiënische ziekenhuis. Zo jammer dat de overheid zich niet veel meer bezighoud met de gezondheidszorg hier dan ze nu al doen. Kleine dingen, kleine niet dure veranderingen zouden het zo veel beter maken en zo veel aangenamer.

Een gek gevoel bevindt zich weer onder in m’n buik. Bijna terug naar huis. Terug naar m’n ouder vertrouwde leventje. Weer gaan werken, al die lieve mensen thuis weer zien en genieten van aardappelen met een gehaktbal en groenten. Maar voor ik dat alles weer kan en mag doen komt Anne, Pauline en mij nog vergezellen voor een fantastisch gave rondreis door Nepal. Voor degene die Anne nog niet kennen, Anne is een lief vriendinnetje en collega in het Sophia die ook wel van een avontuur houdt. Donderdag pikken we haar op in Kathmandu van het vliegveld en kan het 2de gedeelte van ons avontuur begonnen. Na 8 weken werken gaan we verder genieten van Nepal.

Voor de nieuwsgierigen en geïnteresseerde onder jullie hier een klein deel van ons reisplan: Bhaktapur aan Anne laten zien, Kathmandu verder ontdekken samen, naar Pokhara voor een Poonhill trek van 5 dagen in de Himalya, terug naar Pokhara om uit te rusten van deze activiteit en in een boortje te varen en een stupa te bekijken, gaan raften waar we Luc, Jerome en Stefan zullen meeten die overgevlogen zijn vanuit India, naar Chitwan met z’n 6en waar we de toerist uit gaan hangen op een olifant en in de jungle een tochtje gaan maken, terug naar Bhaktapur waar we de jongens door de stad zullen slepen en alle tempels gaan bewonderen en daarna terug naar het vliegveld voor alweer de terug reis. Een vol reisprogramma maar dat zal met deze ‘bende van ellende’ wel goed moeten komen. Ik heb er zin in, zeker ook om iedereen weer te zien en dat op een heel bijzondere plek, laat de vakantie maar beginnen!

Verder gaat het heel goed met Pauline en mij. We genieten samen met de andere Belgen, Sarah en Lieve en de andere Nederlander Marije van de dagen in en om Bhaktapur. We gaan op trip, kijken naar de zonsopgang en ondergang, maken busritjes die onvergetelijk zijn, drinken wat biertjes hier en daar, lachen wat af samen, eten op gezellige plekken lekkere dingen en kopen souveniers voor het thuisfront. Het leven is goed en gezellig. Het is fijn om hier te zijn.

Zoals ze hier zeggen: ‘Take all your stress and give it wings te fly’

Liefs Annemiek