Happy Dashain en de emergency ward

Ik kan je vertellen dat Pauline en ik heel vaak momentjes meemaken die we graag met jullie willen delen omdat ze super grappig zijn. Maar we beseffen ons maar al te goed dat het vaak momentjes zijn van ‘daar had je bij moeten zijn’. Zo ook de 2de zondagavond. We waren uitgenodigd om de traditionele avondmaaltijd van de Dashain mee te komen nuttigen. Netjes onze schoenen uit en we konden plaats nemen in de kring van de familie. Naast mij zat God, ja jullie horen het goed ook hij was voor deze festiviteit uitgenodigd. Er lagen netjes een blaadjes van een plant klaar waar ons eten op neergelegd zou worden en waar we met onze handen het vanaf zouden moeten eten. Al het eten wordt eerst aan God gegeven en daarna aan de anderen. Pauline en ik hadden al snel door dat God geen grote eter was, hopen maar dat hij een diepvries heeft want z’n bordje werd steeds voller en maar niet leger. Naast het eten kregen we ook drank, en dan drank in de zin van alcohol. Oma kwam haar slaapkamer uit met een fles frisdrank maar de inhoud van die fles was verre van frisdrank. Het zag er uit al een homemade gebrouwen sterke drank goedje dat ergens in een steegje achteraf in Bhaktapur illegaal gemaakt zou zijn, die je binnen no time ‘het bloed naar je hoofd’ gevoel zou laten stijgen. Het leek ons wel een goed plan om achteraf al preventief wat antibiotica in te nemen want of het allemaal wel zo zuiver was.. Pauline zat naast me en ik zag haar gezicht na enkele slokken van roze langzaam veranderen naar een witte kleur. Naar mate mijn blad met eten steeds leger raakte, raakte die van God steeds voller. Ondertussen kunnen Pauline en ik maar niet stoppen met lachen, ik kon haar niet meer aankijken of ik zou in m’n broek pissen van het lachen. Er kwam zelfs al een ventilator aan te pas omdat ik het zo warm kreeg. Omdat God een universeel woord is hebben we afgesproken voor het woord God voortaan maar een codenaam te gebruiken. Vanaf vandaag heet God: Sjoske. Al met al was het een memorabele avond, jullie hadden er bij moeten zijn. Pauline heeft die avond wel een zakje naast haar bed gelegd, gewoon voor de zekerheid voor als de maag wat op zou gaan spelen!

Ondertussen hebben we een zeer inspirerende en actieve vrouw leren kennen die ook vrijwilligerswerk doet in het Siddhi Memorial Hospital. Haar naam is Flora en ze is 73 lentes jong. Alleen dat al is een hele prestatie en daar boven op is ze ook nog eens hier om zich nuttig te maken. Flora’s visie is heel duidelijk; alles moet schoon. Het ziekenhuisterrein opruimen, op de afdelingen spullen, bedden, muren en andere dingen poetsen en zo waar het kan orde in de chaos creëren. Het is een fantastisch mens vol met energie en levensraad waar wij jonkies nog veel van kunnen leren. Blij dat ik haar heb mogen ontmoeten tijdens mijn reis. We drinken regelmatig na het werk een kopje koffie en brainstormen over wat ons bezighoud dezer dagen op deze interessante aardbol.

De diensten in het ziekenhuis zetten zich voort. Om 6 uur rollen we ons bed uit, nuttigen we ons ontbijt en kuieren door de straatjes van Bhaktapur naar het ziekenhuis. Na 67 keer Namasté gezegd te hebben tegen iedereen die we tegen komen kan onze dienst beginnen. Pauline op de Maternity ward en die van mij op de Emergency ward. Het woord Emergency zegt veel meer dan dat het deze week eigenlijk was. De rondrennende artsen en verpleegkundigen, gordijnen die open en dicht vliegen, statussen die over en weer gegeven worden en de ambulance die af en aan rijdt zoals bij Grey’s Anatomy die moet je even weg denken. De Emergency is een kleine zaal met 6 grote bedden en opvang tafel voor een baby’tje. Een knusse, drukke bedoeling als alles vol ligt. Met vol bedoel ik dan de patiënten in het bed liggen met een opa, oma, tante, oom, vader, moeder, buurman, achternicht en/of de plaatselijke kruidennier er naast. Het liefst komt iedereen mee en kijkt ook mee. Er is hier absoluut geen sprake van privacy, dat woord komt niet voor het in Nepalees woordenboek denk ik. We hebben geen gordijnen dus die kan ik ook niet vergeten dicht te doen. Als er iemand binnenkomt met een lelijke wond of iets anders interessant dan staat onze schoonmaakster die schoonmaakt met de Franse slag er als eerste bij. Totaal geen schaamte te bekennen, kom allemaal maar meekijken. Ook de andere aanwezigen op de zaal kijken mee en niemand die er wat van zegt. Ik maak me er enorm druk om maar waarom zou ik het nog doen? Ik maak me nuttig door wat brandwonden, sneeën en andere wonden te verzorgen, vitale functies op te nemen, snot uitzuigen bij baby’s en te vernevelen. Iedereen die hier maar een beetje hoest, snottert of hoge ademhaling heeft slingeren ze aan de zout en salbutamol verneveling en zuigen ze daarna uit, dus dan doe ik dat ook maar netjes.

Gelukkig zijn er dagen dat ik ook echt iets kan doen, al is het maar een handje vast houden van een kind dat duidelijk nood heeft aan steun. Om 8 uur wandelt er een vrolijk mannetje binnen die samen met z’n vader plaats neemt bij de dokter. Aan de stand van z’n arm te zien heeft hij iets aan zijn rechteroksel. Dat klopt, een groot abces aan zijn rechteroksel. Iets wat hier veel komt. De zweetklieren in de oksel raken ontstoken door het vele zweten en als gevolg ontstaan er van die verschrikkelijk grote ei vormige abcessen. Als ik het mesje en de steriele handschoenen tevoorschijn zie komen uit de tas van vader weet ik al hoe laat het is. Na, het nu nog vrolijke jongetje, een slok van de ibuprofen en paracetamol suspensie gegeven te hebben wenkt de dokter naar de vader, of hij de behandelkamer wil verlaten we gaan namelijk beginnen. Al mijn haren gaan overeind staan en moet hard op m’n lippen bijten om niks te zeggen. Maar als de dokter dan toch aan me vraagt of ik meer pijnstilling dan de suspensie zou hebben gegeven kan ik het niet laten; ‘Ik had z’n vader niet weggestuurd maar z’n handje vast laten houden’. Hoe goed de dokter ook mag zijn in zijn vak, hij daalt bij mij nu van een schaal van ‘heel aardig’ naar ‘niet aardig’ naar helemaal niet aardig! Daarna stel ik lokale anesthesie voor, ik bedoel, als je het dan aan me vraagt krijg je ook antwoord. Dat zijn dan 2 prikjes en de incisie met het mesje is er maar 1. Voor ik er erg in heb zit het mesje al in zijn oksel en schreeuw het arme ventje het uit van de pijn. Als mijn blik die van de dokter kruist beseft hij denk ik wel dat die 2 prikjes misschien toch niet zo’n slecht idee waren geweest. Voor even was ik weer terug in Afrika waar pijnstilling een luxe is en helaas geen standaard zoals bij ons. Gelukkig kan ik z’n handje vast houden, misschien meer een goed gevoel voor mezelf dan voor hem maar ik heb het geprobeerd. Intussen is het half 9 en ben ik al m’n goede moed en energie al verloren, de dag is nog maar net begonnen.

Als ik denk dat ik de meest bizarre, rare, gekke of onmogelijke dingen in ziekenhuizen nou wel meegemaakt denk te hebben duikt er deze week weer een casus op waarvan de moed me regelrecht in de schoenen zakt. Deze dingen maakt dat ik niet meer terug naar huis wil maar wil blijven, al is het maar voor 1 gezin, 1 ouder of 1 kind.
Een klein prulletje in een blauw met witte doek vol met schaapjes gewikkeld wordt in de armen van z’n moeder de Emergency ward binnengedragen. Achter het 2-tal sjokt een jonge kerel die ik niet ouder geef dan 25. Dat moet de vader zijn. Het inmiddels complete 3 tal begint in het Nepalees tegen de dokter te ratelen. Voor mij nog steeds een raadsel wat er gezegd wordt al doe ik zo m’n best wat woorden te achterhalen. Dan valt mijn oog op het woord ‘peanuts’. Mijn nieuwsgierigheid maakt me ongeduldig en ik vraag aan de verpleegkundige naast me waar dat woord op slaat. Wat ik hierna hoor, maakt dat ik letterlijk echt van m’n stoel val. Het kindje, 5 weken oud, krijgt omdat het niet aankomt in gewicht geschaafde noten, cashewnoten, fruit en homemade pasta! Zie je het voor je: een kleintje van 2900 gram waarvan het mondje niet groter is dan een flessendop dat pasta en noten gevoerd krijgt? Mag ik dit kind, alsjeblieft, alsjeblieft mee nemen? Het heeft dus al dagen lang diarree en buikkrampen. De dokter wil wat ontlasting opvangen en opsturen voor onderzoek. We denken wel dat het aan de ‘bijvoeding’ ligt die de ouders geven maar de dokter wil toch alles uitsluiten. Ik maak me alleen maar druk om de educatie die deze ouders duidelijk moeten hebben. Bijvoeding geven en/of de borstvoeding stimuleren, tips geven en handvaten voor deze mensen. Maar voor ik het weet duurt het wachten voor dit stel te lang en zijn ze al naar huis vertrokken.. Ze komen de ontlasting wel later brengen, het wachten duurt ze te lang. En niemand die praat als Brugman om deze ouders en kind hier te houden.
Ik was al van m’n stoel gevallen maar m’n broek is zojuist ook afgezakt.

Afgelopen dinsdag zijn we thuis moeten blijven omdat de grote dag dan eindelijk daar was; de kurtha’s mochten aan, het is feest; Happy Dashain. Om half 6 staan we fris en fruitig in onze kurtha’s klaar. Pauline en ik gaan mee de Haan offeren. Ik krijg het fijne beest, levend, in m’n handen gedrukt in een plastic zak en we rijden naar de tempel. Het is al een drukte van ja welste en we sluiten netjes aan in de rij. Terwijl onze gastmoeder netjes haar offers brengt bij de tempel en de Haan daarna ook nog soort van zegent voor hij het leven gaat laten, nemen Pauline en ik alles in ons op. De felle kleuren van de kleding, de als maar rinkelende bellen, de geur van wierook en verband vlees, de hardop zingende en neuriënde mensen en de zon die steeds warmer begint te voelen in onze nek. Na dat het hoofd van de romp van de haan gescheiden is krijgen we thuis een tikka op ons voorhoofd middels een ritueel gebruik en vullen we onze maag met een goed ontbijt. Mijn darmen protesteren inmiddels al flink dus ik krijg yoghurt met rijst, ook best feestelijk.
Hierna komen alle familieleden van Krishna op bezoek en het volgende gebeurd. De oudste geeft iedereen volgens een ritueel gebruik een stuk fruit, wat blaadje een tikka op het voorhoofd en wat geld. Daarna geeft de één na oudste hetzelfde aan iedereen onder zich met als resultaat dat de jongste er het beste van af komt. Die krijgt alles en hoeft niks te geven. Ook Pauline heeft dit maar snel genoeg door dus hopla daar zitten we dan, Annemiek geeft Pauline een stuk fruit, wat blaadjes, een tikka op haar voorhoofd en niet te vergeten wat geld. Op eens is het een voordeel de jongste te zijn, haha.
We vervolgen deze feestelijke dag naar de tempel die we die dag perse moeten bezoeken. We proppen iedereen in het busje van Krishna en racen met z’n 9en door de smallen straten van Bhaktapur. We lopen linksom de tempel, offeren wat en krijgen een mooi kettinkje van touw wat oma om m’n nek bind en 10 minuten later zitten we weer terug in de auto naar huis. Al met al bevalt het Hindoeïsme me wel. Geen last van ellelange kerkdiensten waarvan je niks snapt en er geen einde aan komt en er is niemand die je het geloof opdringt. Het is vooral snel, makkelijk en op je eigen manier een beetje.

Naast het werken en het festival meevieren hangen we ook nog een beetje de toerist uit. Moet ook kunnen natuurlijk. We reizen af naar de hoofdstad en ondervinden een duidelijk verschil met Bhaktapur. In Kathmandu is het hectisch, druk, chaotisch en vies. Na een weekendje cultuur snuiven hebben we 5 jaar van ons leven ingeleverd. Onze longen zijn gevuld met uitlaatgassen en stof en ik heb wel 10 keer een hardverzakking gehad door auto’s en motors die er dan ineens zijn. We verbleven in een leuk en gezellig backpackers hostel waar we weer nieuwe mensen hebben leren kennen en waar we helaas pindakaas weer op een houtenplank lagen. Je kan ook niet alles hebben he?:) We waren blij dat we terug naar ‘huis’ konden. Begrijp me niet verkeerd, we hebben mooie dingen gezien maar die drukte is niks voor mij, althans niet voor lang.

We gaan er weer tegen aan. Week 4 is van start en eindelijk mag ik gaan werken op de kinderafdeling. Het zal me benieuwen, ik heb er in ieder geval ontzettend veel zin in. Hopelijk zij ook in mij.

Liefs Annemiek