Geen één saaie dag in Ghana!
Door: Annemiek
Blijf op de hoogte en volg Annemiek
09 Oktober 2014 | Ghana, Tamale
Geloof het of niet maar sinds een paar dagen ga ik als een verloofde vrouw door het leven. Ik ben er helemaal klaar mee, al die huwelijksaanzoeken en opdringerige mannen die maar blijven zeuren om mijn telefoonnummer. Maartje was zo vindingrijk en vriendelijk mij haar ring te leen te geven zodat ik wat meer met rust gelaten zou worden. Ik had het veel eerder moeten doen. Mijn tante had het al als tip gegeven en ik kan niet anders zeggen dat ik het iedereen kan aanraden als vrijgezel in Ghana. Met wie ik verloofd ben? Hmm, nou die ene leuke jongen in Nederland!
Ik heb me via Maartje, een Nederlandse die ik tegen het lijf ben gelopen tijdens mijn rondleiding in het Tamale Teaching Hospital, aangesloten bij een dansgroep hier in Tamale. Samen met wat andere expats doen we een uurtje ons best om de lokale dans te leren. Super fanatiek en erg gezellig. Elke donderdag avond krijgen we dansles van lokale jongeren die het dansen ongelofelijk goed onder de knie hebben. Ik denk dat de mannen hier in Afrika een ander soort heup hebben als de mannen in Nederland. Ik weet niet hoe ze het doen maar het dansen ziet er bij hen zo veel meer soepeler en mooier uit. Ik sta er dan maar een beetje zielig bij te draaien met m’n heupen vergeleken met die Afrikanen. Moet er vast komisch uitzien en nee ik ga het niet filmen!
De avonden dat ik thuis ben kijk ik veel naar de Ghanese televisie, als er echter stroom is en de televisie het doet. Er is hier een soap te zien; ‘What life took for me’, nou ik denk dat het wel genoeg zegt, een hoop gesynchroniseerde drama, daar houden ze hier wel van in Ghana. Ik betrap veel mannen op het volgen van die soap. Ik ben er inmiddels ook al aan verslaafd.
Ik vind het soms nog wel wennen dat ik alleen moet eten. Het eten in gezelschap en de dag doornemen zoals wij dat van huis uit kennen gebeurd hier zelden tot niet. Dat mis ik dus heel erg! Ik eet vaak eerder dan de rest van het gezin en iedereen zit ook waar die wil eten in huis. Op de grond, in de keuken, in de woonkamer, mama Irene vaak naast haar naaimachine en ik vaak alleen aan tafel zoals me netjes geleerd is vanuit thuis. Ik eet veel rijst, bonen, rijst, noodles, jam chips, gebakken ei, rijst, rijst en nog meer rijst. Er is niet veel variatie maar het is wel lekker wat ik krijg en dat is het belangrijkste. Ik eet normaal niks met kruiden, helemaal niets pittigs of pikant. Hier doen ze dat wel veel en ik moet daar nog steeds erg aan wennen, maar ze weten inmiddels dat ik een glas water (maar vaak de hele fles water) bij pittig eten erg waardeer.
Terwijl de een na de andere vrijwilliger om me heen malaria krijgt blijf ik tot nu toe nog ongedeerd, even afkloppen! Die muggen weten de juiste mensen zo wel te vinden en ze hebben zeker geen genade. Maar gelukkig is er een stootkuurtje van 3 dagen die goed aan slaat bij de meeste vrijwilligers en na een dag merkt men eigenlijk al wel verschil. Dat viel mij ook zo op in het ziekenhuis bij de meeste kinderen die malaria hebben. Als doodzieke vogeltjes komen ze binnen, sommige laten zich niet eens meer horen bij het infuus prikken. Dan gaan bij mij alle alarmbellen rinkelen, dit is foute boel, een kind mag en moet zich laten horen bij pijn. Na een nachtje Quinine, het meest gebruikte antimalaria middel bij de kinderen, intraveneus in een infuuskolf vol dextro’s lachen en rennen de meeste kinderen weer vrolijk rond. Zo zie ik het graag.
Ik heb een ieniemienie doeltje behaalt voor mezelf en ik ben er best trots op. Ik vind injecteren in de billen hier maar niks, zowieso heb ik dat bij de kinderen helemaal niet gedaan in Nederland. Het is vaak vervelend en ongemakkelijk voor de kinderen en volwassenen. Als ik zelf de voorkeur mag geven zou ik natuurlijk gaan voor geen prik maar als ik er dan toch één moet in m’n spieren dan ga ik liever voor een prik in de boven benen. Mubarak, een collega in ‘de ward’ gaf mij alle intramusculaire injectie gevalletjes van die dag en ik mocht ze allemaal in het boven been geven. Maar ik ga voor patiënt vriendelijkheid dus de keus is bij mij aan de patiënt. En ja hoor, bijna 90% van de patiënten koos voor de boven benen. Fijn dat ik toch iets kan implementeren, ben alleen bang dat ze er niks mee zullen doen.
Elke ochtend loop ik met de dokter visite en bekijken we wie er moet blijven en wie met ontslag mag. De meeste kinderen hebben nog nooit een blanke gezien en als ze al een blanke hebben gezien dan is het vaak van veraf en niet zo van dichtbij. Als ik dus iets te lang kijk, iets probeer te zeggen of mijn hand wil uitsteken gillen ze nog steeds super hard. Gelukkig lachen de moeders er om en dit ritueel herhaald zich dus elke morgen.
Van de week was ik enorm verbaasd toen ik op m’n werk kwam. Het regende die ochtend en ik kon dus echt niet lopen naar mijn werk volgens mijn gastouders. Ik moest maar een taxi nemen. Eer dat er een taxi stopte was ik al helemaal doorweekt en een verzopen katje maar toch. Toen ik op ’n werk aan kwam, om half 9 dus eigenlijk al een half uur te laat, was de poort nog dicht van de kliniek. Er was nog niemand! Geen bewaking, geen secretaresse, geen personeel van het Lab of de OPD, alleen de nachtdienst van die nacht. Ik moest omlopen om binnen te kunnen en maar wachten tot de regen voorbij was. Regen hier is dus een goed excuus om niet te gaan werken. Er komt dan ook gewoon niemand, geen patiënten, geen collega’s die je af komen lossen, iedereen blijft thuis. Stel je toch eens voor dat we dat in Nederland zouden doen, dan zouden we de helft van de tijd thuis zitten door het klimaat?!
Als het goed is ga ik naast het werk (nou ja werk…) wat ik doe in de Newlife Clinic ook een paar dagen werken in het Tamale Central Hospital. Maar dat gaat op een Afrikaans tempo. Het is als goed is in gang gezet maar wanneer ik ook echt mag en kan beginnen.. Laten we hopen snel!
Helaas heb ik al wel een rondleiding gehad in het Tamale Central Hospital die niet werk gerelateerd was. Afgelopen weekend hebben Lianne, Ayla en ik iets heel vervelends meegemaakt. We zijn beroofd na een avondje gezelligheid in Wooden, een restaurant in Tamale.. Het was erg heftig en we zijn er ongelofelijk van geschrokken. Gelukkig waren we met z’n 3en en niet alleen want het feit dat ze een groot mes bij hadden heeft een enorme impact bij ieder van ons achter gelaten. Het gebeurde een fractie van een seconde en voor we het wisten waren we 2 tassen kwijt. Ik ben op de één of andere manier ongedeerd gebleven, ik had geen tas bij alleen een telefoon en klein portemonneetje in mijn hand. Helaas zijn Lianne en Ayla wel beide hun tas kwijt inclusief inhoud en zijn ze tijdens het weg rennen gevallen en hebben hierdoor grote schaafwonden opgelopen. Verder mankeren we gelukkig niets ernstigs, alleen het feit dat we het vertrouwen in Ghana een beetje verloren zijn denk ik. Het is nog steeds erg onwerkelijk en ik moet er nog vaak aan denken. Ik probeer wel ‘gewoon’ verder te gaan en voel me verder overdag niet onveilig. Ik moet tenslotte hier nog zeker 4 maanden leven en werken en dat wil ik graag positief afsluiten dacht ik zo maar eens.
Hoera, hoera! Inmiddels heb ik er een huisgenootje/kamergenootje/collega bij gekregen. Afgelopen weekend kwam het goede nieuws binnen dat er een Belgisch meisje, een vroedvrouw in opleiding mij zou komen vergezellen in het huis en op mijn werk. Dinsdag even samen met Sandra mijn kamer opgeruimd en klaar gemaakt voor de nieuwe vrijwilliger. Woensdagavond zaten we braaf een uur op haar te wachten bij het Trotro station en toen de bus arriveerde wisten we al snel wie we moesten ophalen. We wisten namelijk geen naam, hadden geen telefoon nummer.. Echt op z’n afrikaans geregeld dus! Net als bij mijn reis van Accra naar Tamale was Pauline de enige blanke in de bus en wisten we dus makkelijk wie er bij ons hoorde. Mama Irene heeft zich in de strijd gegooid bij het bemachtigen van de tassen en zo konden we al snel naar huis. Het is heel fijn om zo eens even Nederlands te babbelen met een Belg, heerlijk! Pauline is een spontane lieve meid en we kunnen het goed vinden. Dat gaat dus helemaal goed komen de komende maanden. Pauline blijft 3 maanden in Tamale en vertrekt eind December weer naar Belgenland.
Inmiddels heb ik de verleiding niet meer kunnen weerstaan en ben ik stof gaan kopen op de markt. Wat een paradijs aan kleuren en motiefjes, super lastig om iets te kiezen dus. Maar het is gelukt, Annemiek krijgt een Afrikaanse jurk en veranderd binnenkort van een Obruni, een blanke in een Obibini, een Afrikaanse! Ik kan niet wachten!!
Elke dag beleef ik weer wat nieuws, ik sta er soms zelf versteld van. De tijd vliegt zo voorbij en ik zit alweer in mijn 6e week hier. Help het mag niet te snel gaan!
Tot snel weer,
Liefs Annemiek
Ik heb me via Maartje, een Nederlandse die ik tegen het lijf ben gelopen tijdens mijn rondleiding in het Tamale Teaching Hospital, aangesloten bij een dansgroep hier in Tamale. Samen met wat andere expats doen we een uurtje ons best om de lokale dans te leren. Super fanatiek en erg gezellig. Elke donderdag avond krijgen we dansles van lokale jongeren die het dansen ongelofelijk goed onder de knie hebben. Ik denk dat de mannen hier in Afrika een ander soort heup hebben als de mannen in Nederland. Ik weet niet hoe ze het doen maar het dansen ziet er bij hen zo veel meer soepeler en mooier uit. Ik sta er dan maar een beetje zielig bij te draaien met m’n heupen vergeleken met die Afrikanen. Moet er vast komisch uitzien en nee ik ga het niet filmen!
De avonden dat ik thuis ben kijk ik veel naar de Ghanese televisie, als er echter stroom is en de televisie het doet. Er is hier een soap te zien; ‘What life took for me’, nou ik denk dat het wel genoeg zegt, een hoop gesynchroniseerde drama, daar houden ze hier wel van in Ghana. Ik betrap veel mannen op het volgen van die soap. Ik ben er inmiddels ook al aan verslaafd.
Ik vind het soms nog wel wennen dat ik alleen moet eten. Het eten in gezelschap en de dag doornemen zoals wij dat van huis uit kennen gebeurd hier zelden tot niet. Dat mis ik dus heel erg! Ik eet vaak eerder dan de rest van het gezin en iedereen zit ook waar die wil eten in huis. Op de grond, in de keuken, in de woonkamer, mama Irene vaak naast haar naaimachine en ik vaak alleen aan tafel zoals me netjes geleerd is vanuit thuis. Ik eet veel rijst, bonen, rijst, noodles, jam chips, gebakken ei, rijst, rijst en nog meer rijst. Er is niet veel variatie maar het is wel lekker wat ik krijg en dat is het belangrijkste. Ik eet normaal niks met kruiden, helemaal niets pittigs of pikant. Hier doen ze dat wel veel en ik moet daar nog steeds erg aan wennen, maar ze weten inmiddels dat ik een glas water (maar vaak de hele fles water) bij pittig eten erg waardeer.
Terwijl de een na de andere vrijwilliger om me heen malaria krijgt blijf ik tot nu toe nog ongedeerd, even afkloppen! Die muggen weten de juiste mensen zo wel te vinden en ze hebben zeker geen genade. Maar gelukkig is er een stootkuurtje van 3 dagen die goed aan slaat bij de meeste vrijwilligers en na een dag merkt men eigenlijk al wel verschil. Dat viel mij ook zo op in het ziekenhuis bij de meeste kinderen die malaria hebben. Als doodzieke vogeltjes komen ze binnen, sommige laten zich niet eens meer horen bij het infuus prikken. Dan gaan bij mij alle alarmbellen rinkelen, dit is foute boel, een kind mag en moet zich laten horen bij pijn. Na een nachtje Quinine, het meest gebruikte antimalaria middel bij de kinderen, intraveneus in een infuuskolf vol dextro’s lachen en rennen de meeste kinderen weer vrolijk rond. Zo zie ik het graag.
Ik heb een ieniemienie doeltje behaalt voor mezelf en ik ben er best trots op. Ik vind injecteren in de billen hier maar niks, zowieso heb ik dat bij de kinderen helemaal niet gedaan in Nederland. Het is vaak vervelend en ongemakkelijk voor de kinderen en volwassenen. Als ik zelf de voorkeur mag geven zou ik natuurlijk gaan voor geen prik maar als ik er dan toch één moet in m’n spieren dan ga ik liever voor een prik in de boven benen. Mubarak, een collega in ‘de ward’ gaf mij alle intramusculaire injectie gevalletjes van die dag en ik mocht ze allemaal in het boven been geven. Maar ik ga voor patiënt vriendelijkheid dus de keus is bij mij aan de patiënt. En ja hoor, bijna 90% van de patiënten koos voor de boven benen. Fijn dat ik toch iets kan implementeren, ben alleen bang dat ze er niks mee zullen doen.
Elke ochtend loop ik met de dokter visite en bekijken we wie er moet blijven en wie met ontslag mag. De meeste kinderen hebben nog nooit een blanke gezien en als ze al een blanke hebben gezien dan is het vaak van veraf en niet zo van dichtbij. Als ik dus iets te lang kijk, iets probeer te zeggen of mijn hand wil uitsteken gillen ze nog steeds super hard. Gelukkig lachen de moeders er om en dit ritueel herhaald zich dus elke morgen.
Van de week was ik enorm verbaasd toen ik op m’n werk kwam. Het regende die ochtend en ik kon dus echt niet lopen naar mijn werk volgens mijn gastouders. Ik moest maar een taxi nemen. Eer dat er een taxi stopte was ik al helemaal doorweekt en een verzopen katje maar toch. Toen ik op ’n werk aan kwam, om half 9 dus eigenlijk al een half uur te laat, was de poort nog dicht van de kliniek. Er was nog niemand! Geen bewaking, geen secretaresse, geen personeel van het Lab of de OPD, alleen de nachtdienst van die nacht. Ik moest omlopen om binnen te kunnen en maar wachten tot de regen voorbij was. Regen hier is dus een goed excuus om niet te gaan werken. Er komt dan ook gewoon niemand, geen patiënten, geen collega’s die je af komen lossen, iedereen blijft thuis. Stel je toch eens voor dat we dat in Nederland zouden doen, dan zouden we de helft van de tijd thuis zitten door het klimaat?!
Als het goed is ga ik naast het werk (nou ja werk…) wat ik doe in de Newlife Clinic ook een paar dagen werken in het Tamale Central Hospital. Maar dat gaat op een Afrikaans tempo. Het is als goed is in gang gezet maar wanneer ik ook echt mag en kan beginnen.. Laten we hopen snel!
Helaas heb ik al wel een rondleiding gehad in het Tamale Central Hospital die niet werk gerelateerd was. Afgelopen weekend hebben Lianne, Ayla en ik iets heel vervelends meegemaakt. We zijn beroofd na een avondje gezelligheid in Wooden, een restaurant in Tamale.. Het was erg heftig en we zijn er ongelofelijk van geschrokken. Gelukkig waren we met z’n 3en en niet alleen want het feit dat ze een groot mes bij hadden heeft een enorme impact bij ieder van ons achter gelaten. Het gebeurde een fractie van een seconde en voor we het wisten waren we 2 tassen kwijt. Ik ben op de één of andere manier ongedeerd gebleven, ik had geen tas bij alleen een telefoon en klein portemonneetje in mijn hand. Helaas zijn Lianne en Ayla wel beide hun tas kwijt inclusief inhoud en zijn ze tijdens het weg rennen gevallen en hebben hierdoor grote schaafwonden opgelopen. Verder mankeren we gelukkig niets ernstigs, alleen het feit dat we het vertrouwen in Ghana een beetje verloren zijn denk ik. Het is nog steeds erg onwerkelijk en ik moet er nog vaak aan denken. Ik probeer wel ‘gewoon’ verder te gaan en voel me verder overdag niet onveilig. Ik moet tenslotte hier nog zeker 4 maanden leven en werken en dat wil ik graag positief afsluiten dacht ik zo maar eens.
Hoera, hoera! Inmiddels heb ik er een huisgenootje/kamergenootje/collega bij gekregen. Afgelopen weekend kwam het goede nieuws binnen dat er een Belgisch meisje, een vroedvrouw in opleiding mij zou komen vergezellen in het huis en op mijn werk. Dinsdag even samen met Sandra mijn kamer opgeruimd en klaar gemaakt voor de nieuwe vrijwilliger. Woensdagavond zaten we braaf een uur op haar te wachten bij het Trotro station en toen de bus arriveerde wisten we al snel wie we moesten ophalen. We wisten namelijk geen naam, hadden geen telefoon nummer.. Echt op z’n afrikaans geregeld dus! Net als bij mijn reis van Accra naar Tamale was Pauline de enige blanke in de bus en wisten we dus makkelijk wie er bij ons hoorde. Mama Irene heeft zich in de strijd gegooid bij het bemachtigen van de tassen en zo konden we al snel naar huis. Het is heel fijn om zo eens even Nederlands te babbelen met een Belg, heerlijk! Pauline is een spontane lieve meid en we kunnen het goed vinden. Dat gaat dus helemaal goed komen de komende maanden. Pauline blijft 3 maanden in Tamale en vertrekt eind December weer naar Belgenland.
Inmiddels heb ik de verleiding niet meer kunnen weerstaan en ben ik stof gaan kopen op de markt. Wat een paradijs aan kleuren en motiefjes, super lastig om iets te kiezen dus. Maar het is gelukt, Annemiek krijgt een Afrikaanse jurk en veranderd binnenkort van een Obruni, een blanke in een Obibini, een Afrikaanse! Ik kan niet wachten!!
Elke dag beleef ik weer wat nieuws, ik sta er soms zelf versteld van. De tijd vliegt zo voorbij en ik zit alweer in mijn 6e week hier. Help het mag niet te snel gaan!
Tot snel weer,
Liefs Annemiek
-
09 Oktober 2014 - 16:47
Samantha:
Ha annemiek!
Jij was dus ook bij het vervelende voorgeval, wat ik bij Ayla al op de blog heb gelezen....sjee dat is inderdaad even goed schrikken!!
Hopelijk ben je de schrik en de vervelende beelden snel vergeten meis!
Het is al een gerust gevoel dat (voor sommige op een paar schrammen na dan) jullie er nog goed vanaf zijn gekomen.
Maar denk idd voorruit aan de mooie dingen die nog komen en aan de mooie dingen die je al heb mogen meemaken!
Leuk dat je in tamale central hospital een paar dagen gaat werken...iets waarop je gehoopt had...succes!
En als ik het goed begrijp kun je na je tijd in ghana, op scouting de meiden een lesje afrikaans dansen leren....hihi zie het al voor me :-)
Heel veel plezier de komende maanden met je belgische huigenoot...heerlijk om soms nederlands te kunnen praten lijkt me zo.
Ennuh nog malariavrij klinkt goed...houden zo!!
Groetjes x Samantha
-
09 Oktober 2014 - 16:49
Lia Den Ouden:
Lieve Annemiek,wat een lust om je verhaaltjes weer te lezen. Bij je vorige stage las ik ze mijn moeder voor en zat ze altijd met tranen in haar ogen van ontroering.Goed dat ze dit nu niet meer hoort van die beroving. Ik had je van alles moeten zeggen. Dus zeg ik het maar als oude taart,Pas op! Goed dat er zulke vrouwen en natuurlijk mannen zijn zoals jij.Wat zou de wereld moeten?Geweldig.Weer veel succes en veel mooie ervaringen de komende weken.
Liefs en een dikke knuffel,je tante xxx -
09 Oktober 2014 - 16:50
Lia Den Ouden:
Lieve Annemiek,wat een lust om je verhaaltjes weer te lezen. Bij je vorige stage las ik ze mijn moeder voor en zat ze altijd met tranen in haar ogen van ontroering.Goed dat ze dit nu niet meer hoort van die beroving. Ik had je van alles moeten zeggen. Dus zeg ik het maar als oude taart,Pas op! Goed dat er zulke vrouwen en natuurlijk mannen zijn zoals jij.Wat zou de wereld moeten?Geweldig.Weer veel succes en veel mooie ervaringen de komende weken.
Liefs en een dikke knuffel,je tante xxx -
09 Oktober 2014 - 17:04
Ineke Van De Walle:
wat een prachtig en spannend verslag nog veeeeel succes
groetjes Ineke -
09 Oktober 2014 - 17:51
Pauline:
Hey Annemiek,
het is echt zalig om je verhalen te kunnen volgen! Telkens wanneer ik je blog lees voel ik me weer terug een klein beetje in Ghana. Ik mis het echt enorm, dus geniet er maar van nu je daar nog bent! Veel plezier met de andere Pauline en je werk in het ziekenhuis! :)
groetjes! -
09 Oktober 2014 - 19:38
Mirjam:
Hoi Annemiek,
Wat een avonturen. Voorzichtig maar, we willen je graag heelhuids weer terug in ons kikkerlandje.
Ben toch wel benieuwd wie die leuke Nederlandse jongen is/wordt!!
Ben blij voor je dat je een Nederlands sprekende huisgenote hebt gekregen. Soms kan het heel plezierig zijn als je in je moedertaal een gesprek kan voeren.
Heel veel plezier nog, ik kijk al uit naar je volgende verslag.
Grtz, Mirjam -
09 Oktober 2014 - 22:43
Daisy:
Lieve verweg vriendin!
Wat een mooi verhaal weer!
Jammer dat ook in Ghana er mensen zijn die niet van onder mans spullen af kunnen blijven. Blij te horen dat je weinig heb opgelopen. Nu de schrik nog even verwerken.
Haha geweldig je bent verloofd! Leuk dat word dus een bruiloftfeestje als je terug komt ;)
Ghana gaat wennen aan jou en jij aan Ghana! Laten we hopen dat ze iets van je overnemen..al is het alleen maar al in de bovenbeen prikken.
Leuk dat je een kamergenootje heb!! Gezellig!
Have fun!! En tot snel :)
Dikkeknuffelkus! -
10 Oktober 2014 - 02:54
Annemarie De Jonge:
Hee Annemiek.
Ik volg tot nu toe al je verhalen, heel leuk om te lezen!! En wat je allemaal niet meemaakt...
Heel bijzonder.
Geniet ervan en heel veel plezier en hopelijk geen nare ervaringen meer:(!
Groetjes Annemarie -
10 Oktober 2014 - 16:19
Oma Dirven:
Lieve Annemiek
Wat een verhaal en dan die angst van kans van beroving Wat de muggen betreft
Heb je pakketje met muggenspray al ontvangen
Geniet van de tijd dat je in Ghana bent enhopelijk geen nare ervaringen meer
Annemiek ik ben heel trots op je
Veel liefs van OMA -
10 Oktober 2014 - 21:38
Margret:
Fijn dat je het naar je zin hebt. Groetjes, Margret
-
18 Oktober 2014 - 12:20
Wilma Sep:
Hoi Annemiek
Wat een super verslag weer. Als je zit te lezen zie je het voor je ogen gebeuren.
We hebben bewondering voor jou hoor.
Jammer dat ook in Ghana mensen zijn die niet van je spullen af kunnen blijven.
Ben voorzichtig, maar laat de angst niet overheersen. Zo te lezen doe je dat niet.
We kijken weer uit naar je volgende verslag.
Dikke kus van alle Sepkes groot en klein.
Liefs oom toon en tante Wilma
-
20 Oktober 2014 - 05:12
To:
Heyy!!
wat een belevenissen!! schrok ervan dat je beroofd bent
terwijl je daar toch de mensen komt helpen!
snel achter je laten en lering eruit trekken!!
probeer nog zoveel mogelijk indrukken op te doen
voor je weer naar huis gaat!!!
tot snel ben benieuwd naar al je verhalen!!
grtjs
Tobias
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
